- یادداشت | ابعاد سیاسی حج از دیدگاه قرآن
- «نظریه راهبردی عدالت» نداریم
- گفتگو | جبهه ملی و اندیشه لیبرالیسم / مغایرت اندیشه جبهه ملی با اسلام ناب
- در مکتب امام خمینی (ره) «عدالت» مطلوب بالذات است، «فقه» مطلوب بالعرض
- معرفی مقاله | منزلت عقل فقهی در تمدن سازی نوین اسلامی
- بازگشت انسان به سوی دین، در جهان پساکرونا
معرفی مقاله | کارآمدی نظام سیاسی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه و ابزارهای آن
وسائل ـ از آنجا که نظام‌های سیاسی جهان همواره در صدد افزایش اقتدار و ثبات سیاسی خود هستند، برای کارآمدی و ابزارهای آن به عنوان یکی از اصلی‌ترین زیرساخت‌های اقتدار و ثبات سیاسی اهمیت ویژه‌ای قائلند. با توجه به تفاوت‌های کلان نظام‌های سیاسی در مبانی و زیرساخت‌های نظری، اهداف، کارویژه‌ها، اختیارات و ابزا‌های اجرایی، بی گمان مکانیزم‌ها، شاخص‌ها و ملاکهای کارآمدی در نظام‌های مختلف سیاسی متفاوت خواهد بود.
به گزارش خبرنگار وسائل، مسئله کارآمدی نظام‌های سیاسی، از مسائل بسیار مهم در علم سیاست است. به دلیل نقش ویژه‌ای که کارآمدی در اقتدار و ثبات سیاسی حکومت‌ها دارد، این مساله در دنیای جدید از دغدغه های اصلی حاکمان و سیاست‌مداران جهان به شمار می‌آید.
دغدغه کارآمدی در نظام‌های سیاسی
کارآمدی نظام سیاسی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه موضوع اصلی مقاله‌ای که به قلم ابراهیم کلانتری به رشته تحریر درآمده است. در این نوشتار نگارنده سعی کرده است با مروری بر تعریف و نظریه های رایج در این حوزه، در روشی جدید پس از تحلیل مولفه‌ها و عناصر اصلی کارآمدی یک نظام سیاسی، تعریف جدیدی از کارآمدی ارائه بدهد و سپس حضور عینی و همه جانبه همین مولفه‌ها و عناصر را در نظام سیاسی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه به اثبات برساند. در این مقاله نشان داده شده است که نظام سیاسی اسلام، هم از زاویه ابتنا بر اصول و باورها، و هم از زاویه ساختار و سازوکارهای حاکمیتی و نیز از زاویه اقدام و عمل می‌تواند در جایگاهی کارآمدتر از سایر نظام‌های سیاسی رایج دنیا قرار بگیرد.
در دنیای جدید مسئله کارآمدی نظام‌های سیاسی و چگونگی آن، خود مسئله‌ای مهم در علوم سیاست به شمار می‌رود و به سبب همین مکانیزم، شاخص‌ها، و ملاکهای مختلفی برای ارتقا و سنجش میزان کارآمدی نظام‌های سیاسی عرضه شده است. با توجه به تفاوت‌های کلان نظام‌های سیاسی در مبانی و زیرساخت‌های نظری، اهداف، کارویژه‌ها، اختیارات و ابزا‌های اجرایی، بی گمان مکانیزم‌ها، شاخص‌ها و ملاکهای کارآمدی در نظام‌های مختلف سیاسی متفاوت خواهد بود. با وجود این آنچه در تمام نظام‌های سیاسی اهمیت ویژه‌ای دارد، اصل کارآمدی نظام سیاسی و سازوکارهای عینی آن است. اهمیت این موضوع در درجه نخست معلول ارتباط وثیق و همه جانبه اقتدار و ثبات سیاسی نظام‌های حکومتی با موضوع کارآمدی آنهاست. و از آنجا که نظام‌های سیاسی جهان همواره در صدد افزایش اقتدار و ثبات سیاسی خود هستند، برای کارآمدی و ابزارهای آن به عنوان یکی از اصلی‌ترین زیرساخت‌های اقتدار و ثبات سیاسی اهمیت ویژه‌ای قائلند.
تردیدی نیست که مساله کارآمدی و ابزارهای آن در نظام سیاسی مبتنی بر نظریه سیاسی اسلام در عصر غیبت نیز اهمیت بسیار دارد.
دلائل اهمیت کارآمدی
این اهمیت فوق العاده، از دو حقیقت زیر گرفته شده است:
1. نظام سیاسی اسلام در عصر غیبت، خود را یگانه نظام سیاسی برگرفته از آموزه‌ها و هدایت‌های اسلام ناب در این عصر معرفی می‌کند که در صدد است به صورت هم زمان سعادت و سربلندی دنیوی و اخروی شهروندان تحت حاکمیبت خود را به بهترین شکل ممکن تامین کند. بدون شک چنین نظامی هم باید از ابزارهای کارآمدی برخوردار باشد و هم آن ابزارها را به درستی به کار گیرد.
2. نظام سیاسی اسلام در عصر غیبت، خود را در جایگاه رقیب نظام‌های سیاسی رایج دنیا نشانده است، نظام‌هایی که همگی در تلاشند کارآمدی خود را به بهترین شکل ممکن به رقیب نشان بدهند و این گونه خود را در قالب فرهنگ فراگیر جهان جدید بر همه کشورهای تحمیل کنند. قرار گرفتن در جایگاه چنین رقابتی، مستلزم برخورداری از ابزار عینی کارآمد و به کارگیری هر چه بیشتر این ابزارهاست.
افزون بر این، نسل جوان تحصیل کرده با تکیه بر آگاهی و شناخت های خود از دنیای جدید، پیش از هر چیز از کارآمدی نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه پرسش و با همین پرسش دغدغه اصلی خود را درباره این نظام ابراز می کند. از این رو، شاید بتوان سوال از کارآمدی نظام سیاسی در عصر غیبت را در ردیف اصلی‌ترین سوالات در این حوزه به شمار آورد.
بی گمان نظام سیاسی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه، از ابزارهای متعدد کارآمدی برخوردار است که آن را در مقایسه با سایر نظام‌های سیاسی دنیای معاصر کارآمدتر خواهد کرد. این ابزارها را می‌توان در دو بخش، طبق موارد زیر بررسی کرد:
الف) بررسی دقیق حضور عناصر و مولفه‌های اصلی کار آمدی در نظام سیاسی اسلام در عصر غیبت. در این روش به روشنی درک می‌شود که نظام سیاسی اسلام، هم از زاویه ابتنا بر اصول و باورهای بنیادی مورد قبول شهروندان تحت حاکمی خود و هم از زاویه ساختار و سازوکارهای حاکمیتی و نیز هم از زاویه توانایی اقدام و عمل به موقع، در جایگاهی برتر نسبت به نظام‌های سیاسی دنیای معاصر قرار دارد.
ب) ابزارهای ویژه حاکمیتی عبارتند از:1. اجتهاد روش‌مند در منابع اصیل اسلامی، 2. تکیه بر علم و استفاده از دستاوردهای علمی جدید، 3. تکیه بر کارشناسی‌های گروهای مشورتی، و 4. اختیارات تفویض شده به حاکم اسلامی. این ابزارهای ویژه، نظام حاکمیتی برآمده از نظریه سیاسی اسلام در عصر غیبت را قادر می‌سازد که در عصر قدیم متوقف نشود. همراه با زمان پیش رود و پاسخگوی نیازهای متنوع اجتماعی عصرها و نسل های جدید باشد.
مقاله کارآمدی نظام سیاسی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه و ابزارهای آن، به قلم ابراهیم کلانتری، در فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 24، شماره 3، پاییز 1393 به چاپ رسیده است./205/241/ح
برچسب ها:
کارامدی ، فقه سیاسی ، ولایت فقیه ، وسائل سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۳۳:۰۶
طلوع افتاب
۰۶:۰۸:۵۳
اذان ظهر
۱۳:۰۳:۲۹
غروب آفتاب
۱۹:۵۷:۲۱
اذان مغرب
۲۰:۱۵:۴۳